Brenda Fassie

Brenda Fassie
Lintlha tse ka morao
Lebitso la tsoalo	Brenda Nokuzola Fassie
O itsege bjalo ka	MaBrrr
Tlhahile	3 November 1964 Langa, South Africa
shoele	9 May 2004 (aged 39) Johannesburg, South Africa
mefuta	Afropop
Occupation(s)	·         Singer-songwriter ·         dancer ·         activist
lilemo tse mafolofolo	1981–2004
mabitso	CCP Records

Brenda Nokuzola Fassie (3 Dibatsela 1964 - 9 Mopitlo 2004) e be e le seopedi, mongwala-dikoša, sebini le mohlapetši wa go tšwa go la Afrika Borwa. Balateledi ba gagwe ba be bare ge ba mo reteletša bare ke MaBrrr goba ba mmitše "Queen of African Pop" (Kgošigadi ya mmino wa pop wa Afrika), "Madonna of the Townships" (Madonna wa makeišeneng) goba ba no mmitša ga bonolo bare ke "The Black Madonna" (Madonna wa Mothomoso). Mathaithai a gagwe ge a be a le sefaleng a dirile gore a tsebjwe bjalo ka motho wa go rata lešutu. Sa go segiša, leina la gagwe, Nokuzola, le ra gore "khutšo", "setu" goba "boiketlo".

Kanegelo ya Bophelo

Brenda Nokuzola Fassie o belegwe kua Langa, Cape Town ka la 3 Nofemere 1964 bjalo ka yo monnyane go bana ba senyane. O reeletšwe ka seopedi sa Amerika Brenda Lee. Tatagwe o hlokofetše ge a be a na le mengwaga ye mebedi, gomme ka thušo ya mmagwe, yo e bego e le sebapadi sa piano, o ile a thoma go hwetša tšhelete ka go opela bakeng sa baeti.

Ge a be a na le mengwaga ye 16 ka 1981, o ile a etelwa ke Koloi Lebona. Ka baka leo, o ile a tloga Cape Town go ya Soweto, Johannesburg, go nyaka lehumo la gagwe bjalo ka seopedi. Fassie o thomile ka go tsenela sehlopha sa go opela sa Joy (go tlatša yo mongwe wa maloko ao a bego a le maikhutšong a go belega) gomme ka morago a ba seopedi sa pele sa sehlopha sa mmino sa toropo seo se bitšwago Brenda and the Big Dudes. O be a na le morwa, Bongani, ka 1985 ka seopedi sa Big Dudes. O nyetše Nhlanhla Mbambo ka 1989 eupša ba hlalana ka 1991. Mo e ka bago ka nako ye o ile a lemalela cocaine gomme mošomo wa gagwe o ile wa senyega. Ka dipono tše di sa fetogego le go etela gantši ditoropong tše di diilago tša Johannesburg, gammogo le dikopelo tša mabapi le bophelo ka ditoropong, o be a thabela botumo bjo bogolo. Gape o dirišitše mmino wa gagwe go ganetša mmušo wa kgethologanyo ka Afrika Borwa. Ka 1989, o ile a lokolla kopelo ya "Black President" bjalo ka tlhompho go Nelson Mandela, mogolegwa wa dipolitiki gomme ka morago a ba mopresidente wa mathomo wa Bathobaso wa Afrika Borwa. O tsebja kudu ka dikoša tša gagwe tša "Weekend Special" le "Too Late for Mama", o ile a bitšwa "The Madonna of the Townships" ke makasine wa Time ka 2001. Ka 1995, o ile a hwetšwa hoteleng le setopo sa moratiwa wa gagwe wa mosadi, Poppie Sihlahla, yo a hlokofetšego ka baka la go šomiša dihlare tše dintši. Fassie o ile a tsošološwa gomme a bušetša mošomo wa gagwe tseleng. Le ge go le bjalo, o be a sa na le mathata a diokobatši gomme a boela dikliniking tša go tsošološa diokobatšo ka makga a ka bago a 30 bophelong bja gagwe. Go tloga ka 1996 o ile a lokolla dialebamo tše mmalwa tša gagwe a nnoši, go akaretša Now Is the Time, Memeza (1997), le Nomakanjani?. Bontši bja dialebamo tša gagwe di ile tša rekišwa ka bontši bja di-platinum ka Afrika Borwa; Memeza e be e le dialebamo tše di rekwago kudu ka Afrika Borwa ka 1998.

Mesong ya 26 April 2004, Fassie o ile a wa ka ntlong ya gagwe kua Buccleuch, Gauteng, gomme a amogelwa sepetlele kua Sunninghill. Boraditaba ba ile ba botšwa gore o be a na le go ema ga pelo, eupša ka morago ba begile gore o be o idibetše ka baka la tlhaselo ya asthma. Pego ya ka morago ga lehu e utolotše gore o be a dirišitše cocaine ka go fetišiša bošegong bja go wa ga gagwe, gomme se e be e le sebaki sa go idibala ga gagwe. O ile a kgaotša go hema gomme a senyega bjoko ka baka la tlhaelelo ya oksitšene. Fassie o ile a etelwa sepetlele ke Nelson Mandela, Winnie Mandela le Thabo Mbeki, gomme boemo bja gagwe e be e le ditaba tša letlakala la ka pele ka dipampiring tša Afrika Borwa. O hlokofetše a na le mengwaga ye 39 ka la 9 Mei 2004 sepetlele ntle le go phafoga gape ka morago ga ge metšhene ya gagwe ya thekgo ya bophelo e tswaletšwe. Go ya ka South African Sunday Times le balaodi ba khamphani ya gagwe ya mmino, pego ya ka morago ga lehu le yona e bontšhitše gore o be a na le HIV. Molaodi wa gagwe, Peter Snyman, o ganne karolo ye ya pego. Lapa la gagwe, go akaretšwa le molekane wa gagwe wa nako e telele, le be le le ka lehlakoreng la gagwe ge a ehwa.

Fassie o thopile difoka tše hlano tša mmino wa Afrika Borwa: Moopediši yo a Phagamego wa Basadi le Kopelo ya Ngwaga ka 1999, Tokollo ye e rekwago kudu ya Ngwaga-some le Kopelo ye e Phagamego ya Ngwaga wa Ngwaga-someng ka 2004, le Lifetime Achievement Award ka 2005. Gape o thopile difoka tše tharo tša Kora Awards: Moopediši wa Basadi yo a holofetšago kudu wa Afrika le Moopedi yo a Phagamego wa Basadi wa Afrika ka 1996, le Sefoka se se Kgethegilego sa Baahlodi ka 2001. O ile a kgethwa go ba wa bo-17 go Top 100 Great South Africanans. Morwa wa gagwe Bongani "Bongz" Fassie o ile a opela "I'm So Sorry", e lego kopelo yeo e bego e neetšwe mmagwe, ka modumo wa filimi ya 2005 ya go thopa sefoka sa Academy Award ya Tsotsi. Ka Matšhe 2006 seswantšho sa bronze sa bogolo bja kgonthe sa Fassie ka rabokgabo Angus Taylor se ile sa bewa ka ntle ga Bassline, lefelo la mmino kua Johannesburg.

Bontši bja direkhoto tša Fassie di ntšhitšwe ke CCP Records ya EMI.

Ka Di-Dudes tše Dikgolo :

• 1983: Mafelo a Phethagatšo a Kgethegilego
• 1984: Cool Spot (EP)
• 1984: A re Tshame re le gotee
• 1985: E Phagamego le e Phagamego
• 1985: Touch Somebody (EP)
• 1986: Ga go na Morena

• 1987: Brenda
• 1987: Ag Shame Lovey
• 1988: Motho Ngumuntu Ngabantu
• 1989: Go šetše go le Thari go Mma
• 1990: Mopresidente wa Bathobaso
• 1991: Ga ke ngwanenyana yo mobe
• 1992: Nna Ngwana
• 1993: Mma
• 1994: Batho ba Bayakhuluma
• 1995: Motho wa Uyashintsha
• 1996: Gonabjale ke Nako
• 1997: Paparazzi
• 1998: Memeza
• 1999: Nomakanjani
• 2000: Thola Amadlozi
• 2001: Myekeleni
• 2002: Mina Nawe: Ngohlala Ngi Nje
• 2003: Mali
• 2004: Mphe Bolumo e Nnyane
• 2004: Dipina tše Dikgolo: Kgošigadi ya Mopapa wa Afrika (1964-2004)

O kgathile tema go album ya Mandoza ya Tornado (2002), album ya Miriam Makeba ya Sangoma (1988), le album ya Harry Belafonte ya go lwantšha kgethologanyo Paradise in Gazankulu (1988). O opetše dialempeng tše pedi tša modumo wa Yizo Yizo (ka bobedi di lokolotšwe ka 2004).

Bona gape

South African portal <ref>https://></references>

• Afropop! Tlhahlo ya Seswantšho ya Mmino wa Afrika wa Mehleng Yeno ka Sean Barlow & Banning Eyre. (Dithekišo tša Dipuku August 1995) ISBN , 978-0-7858 0443-7

Dikgokagano tša ka ntle

• Brenda Fassie discography at Discogs