Leišmaniasis, gape e peletwa bjalo ka leišmaniosis, ke bolwetši bja go bakwa ke dipharasaete tša protozoan tša ditšini tša Leišmania gomme di phatlalatšwa ke go longwa ga mehuta e mengwe ya dintšhi tša santeng.[1] Bolwetši bo ka itlhagiša ka mekgwa ye meraro: dišwana, tša mamina, goba leišmaniasis ya ditho tša ka gare.[1] Mokgwa wa dišwana o itlhagiša ka dišwana letlalong, mola mokgwa wa mamina o itlhagiša ka dišwana mo letlalong, molomong le ka nkong, gape mokgwa wa ditho tša ka gare o itlhagiša ka dišo mo letlalong gomme ka morago ya itlhagiša ka letadi, disele tše dikhubedu tša madi tša fase, le kgodišo ya lebete le sebete.[1][2]

Leišmaniasis
LeišmaniasisLeišmaniasis ya dišwana matsogong a motho yo mogolo waka Bogare bja Amerika
LeišmaniasisLeišmaniasis ya dišwana matsogong a motho yo mogolo waka Bogare bja Amerika
Leišmaniasis ya dišwana matsogong a motho yo mogolo waka Bogare bja Amerika
Tlhopho le didirišwa tša ka ntle
ICD/CIM-10B55 B55
ICD/CIM-9085 085
DiseasesDB3266
MedlinePlus001386

Diphetelo go bathong di bakwa ke dišupo tša go feta tše 20 tša Leišmania.[1] Mabaka a kotsi a akaretša bohloki, phepompe, go tlošwa ga mehlare, le toropofatšo.[1] Mehuta ka moka ye meraro e ka phekolwa ka go lebelela dipharasaete ka maekroskopo.[1] Go tlaleletša, malwetši a ditho tša ka gare a ka phekolwa ka diteko tša madi. [2]

Leišmaniasis e ka thibelwa ga nnyane ka go robala ka fase ga dinete tša go tšhelwa kalafi ya polaya khunkhwane[1] Magato a mangwe a akaretša sefothedi sa polaya khunkhwane go bolaya dintšhi tša santeng le go alafa batho ka pela go thibela phatlalatšo ya go naba.[1] Kalafi yeo e hlokegago e ya le gore bolwetši bo hweditšwe ka, dišupo tša Leišmania, le mohuta wa phetelo.[1] Dikalafi tše dingwe tša kgonagalo tše di dirišwago go malwetši a ditho tša ka gare di akaretša liposomal amphoterisini B,[3] tlhakanyo ya di-antimoniale tša pentabalente le paromomisini,[3] le miltefosine.[4] Go malwetši a dišwana, paromomisini, flukonazole goba pentamidine e ka thuša.[5]

Palo ya go feta dimilione tše 12 tša batho ga bjale ba fetetšwe[6] dinageng tše dingwe tše 98.[2] Palo ya go feta dimilione tše 2 tša dikgetsi tše dimpsha[2] le magareng ga palo ya dikete tše 20 le 50 tša mahu e tšwelela ngwaga ka ngwaga.[1][7] Palo ya go feta dimilione tše 200 tša batho ka Asia, Afrika, Amerika Borwa le Bogare bja Amerika, le borwa bja Europa ba dula mafelong ao bolwetši bjo bo tlwaelegilego.[2][8] Mokgatlo wa Maphelo wa Lefase o hweditše phokoletšo ya theko ya dikalafi tše dingwe tša go alafa bolwetši bjo.[2] Bolwetši bo ka tšwelela ka palo e ntši go diphoofolo tše dingwe, go akaretšwa tša meno a polai le dikokoni.[1]

Ditšhupetšo lokiša

  1. 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 "Leishmaniasis Fact sheet N°375". World Health Organization. January 2014. Retrieved 17 February 2014.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 Barrett, MP; Croft, SL (2012). "Management of trypanosomiasis and leishmaniasis". British medical bulletin. 104: 175–96. doi:10.1093/bmb/lds031. PMC 3530408. PMID 23137768.
  3. 3.0 3.1 Sundar, S; Chakravarty, J (Jan 2013). "Leishmaniasis: an update of current pharmacotherapy". Expert opinion on pharmacotherapy. 14 (1): 53–63. doi:10.1517/14656566.2013.755515. PMID 23256501.
  4. Dorlo, TP; Balasegaram, M; Beijnen, JH; de Vries, PJ (Nov 2012). "Miltefosine: a review of its pharmacology and therapeutic efficacy in the treatment of leishmaniasis". The Journal of antimicrobial chemotherapy. 67 (11): 2576–97. doi:10.1093/jac/dks275. PMID 22833634.
  5. Minodier, P; Parola, P (May 2007). "Cutaneous leishmaniasis treatment". Travel medicine and infectious disease. 5 (3): 150–8. doi:10.1016/j.tmaid.2006.09.004. PMID 17448941.
  6. "Leishmaniasis Magnitude of the problem". World Health Organization. Retrieved 17 February 2014.
  7. Lozano, R (Dec 15, 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859): 2095–128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.
  8. Ejazi, SA; Ali, N (Jan 2013). "Developments in diagnosis and treatment of visceral leishmaniasis during the last decade and future prospects". Expert review of anti-infective therapy. 11 (1): 79–98. doi:10.1586/eri.12.148. PMID 23428104.