Taxonomy (biology)

Ka thutaphedi, taxonomy (go tšwa go Segerika sa Bogologolo τάξις (dithekisi) ‘thulaganyo’, le -νομία (-nomia) ‘mokgwa’) ke thuto ya mahlale ya go rea maina, go hlaloša (go dikologa) le go hlopha dihlopha tša diphedi tša thutaphedi go ya ka dimelo tše di abelanwago. Diphedi di hlophilwe ka taxa (botee: taxon) gomme dihlopha tše di fiwa maemo a taxonomic; dihlopha tša maemo ao a filwego di ka kgoboketšwa go bopa sehlopha seo se akaretšago kudu sa maemo a godimo, ka go realo tša hlola tlhatlagano ya taxonomic. Maemo a magolo tšhomišong ya sebjalebjale ke domain, mmušo, phylum (karoganyo ka dinako tše dingwe e šomišwa go botany legatong la phylum), sehlopha, tatelano, lapa, mohuta wa diphedi le mehuta ya diphedi. Setsebi sa dimela sa Sweden Carl Linnaeus se tšewa bjalo ka mothei wa tshepedišo ya bjale ya taxonomy, ka ge a hlamile tshepedišo ya maemo yeo e tsebjago bjalo ka Linnaean taxonomy ya go arola diphedi ka magoro le maina a mabedi bakeng sa go rea diphedi maina.

Ka tšwelopele ya teori, ya data le theknolotši ya tshekatsheko ya thulaganyo ya thutaphedi, tshepedišo ya Linnaean e fetogile tshepedišo ya go hlopha ga thutaphedi ya sebjalebjale yeo e reretšwego go bontšha dikamano tša tlhagelelo magareng ga diphedi, bobedi tše di phelago le tše di timetšego.